Ερευνητικά Προγράμματα

Η τρέχουσα σελίδα αποτελεί υπο-στοιχείο της ενότητας ΕΡΕΥΝΑ-ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ του κεντρικού μενού.

  1. Έργο Θαλής (MIS 379335 ) Προσαρμογή της Κλίμακας Strategy Inventory For Language Learning (S.I.L.L) και Προσδιορισμός του Προφίλ Στρατηγικών Γλωσσικής Εκμάθησης Ξένης Γλώσσας Μαθητών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, Μουσουλμάνων Μαθητών που Μαθαίνουν την Ελληνική ως Δεύτερη και Διερεύνηση των Στρατηγικών που Χρησιμοποιούν Εκπαιδευτικοί στην Τάξη.

 Επιστημονική Υπεύθυνη: Ζ. Γαβριηλίδου.

Προϋπολογισμός: 520.000 Ευρώ.

Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο-ΕΚΤ) και από εθνικούς πόρους.

  1. Ερευνητικό πρόγραμμα Project DIAL-G (http://dialg.helit.duth.gr/)

Επιστημονικοί υπεύθυνοι: Παπαγιάννης Γρηγόριος – Σικλαφίδης Νικόλαος

Οδηγίες χρήσης, Συνοπτική Παρουσίαση, https://www.facebook.com/dialgreek

  1. Πρόγραμμα Ηράκλειτος -Ποιητική και πολιτική της γεωγραφίας: χαρτογραφώντας ελληνιστικούς ποιητές.

Υποψήφια Διδάκτορας: Ανθή Βουγιουκλή

Διάρκεια: 1/9/2010-31/10/2014

Προϋπολογισμός: 45.000 Ευρώ.

Σύντομη περιγραφή: Η διδακτορική έρευνα έχει τίτλο: «Ποιητική και πολιτική της γεωγραφίας: χαρτογραφώντας ελληνιστικούς ποιητές». Αντικείμενό της αποτελεί αρχικά η αναζήτηση και συλλογή γεωγραφικών αναφορών στο έργο τόσο των τριών μεγάλων ποιητών (Καλλιμάχου, Θεοκρίτου, Απολλωνίου Ροδίου) της ελληνιστικής περιόδου όσο και των ησσόνων ποιητών της, με έμφαση σε αυτές που αφορούν ειδικά στην περιοχή της Θράκης και της Μακεδονίας. Στη συνέχεια, με δεδομένο ότι η ελληνιστική ποιητική παραγωγή χαρακτηρίζεται από μια γεωγραφική πανσπερμία, θα επιχειρηθεί η αποκωδικοποίηση των πολλαπλών λειτουργιών, ποιητικών, πολιτικών, πολιτισμικών, των γεωγραφικών όρων. Βασικό θέμα που θα τεθεί προς διερεύνηση είναι το κατά πόσον αλληλένδετες θεσμικές πρακτικές, όπως η ποίηση, η εξουσία και η πατρωνία, εμπλέκονταν στην κατασκευή της πολιτισμικής και εθνικής ταυτότητας των Ελλήνων των ελληνιστικών βασιλείων. Το φυσικό αντικείμενο θα προσεγγιστεί διεπιστημονικά, καθώς για την υλοποίησή του θα συνδυαστούν γνώσεις και μεθοδολογίες από διαφορετικά επιστημονικά πεδία, όπως η κλασική φιλολογία, οι πολιτισμικές σπουδές και η θεωρία λογοτεχνίας.

  1. Ποικιλίες της ελληνικής ως γλώσσας πολιτισμικής κληρονομιάς: δημιουργία σώματος κειμένων και συγκριτική μελέτη (MIS 5006199)

Επιστημονική Υπεύθυνη: Καθηγήτρια Ζωή Γαβριηλίδου

Προϋπολογισμός: 72100 ευρώ

Χρηματοδότηση: Ε.Π. «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση»

Στόχος της παρούσας έρευνας είναι η μελέτη της ελληνικής που ομιλείται ως γλώσσα πολιτισμικής κληρονομιάς σε τρεις ελληνικές κοινότητες απομακρυσμένες μεταξύ τους: την ελληνική κοινότητα του Σικάγο (Η.Π.Α,), της Αγίας Πετρούπολης (Ρωσία) και της Μόσχας (Ρωσία), προκειμένου να συλλεχθούν για πρώτη φορά δεδομένα από τις συγκεκριμένες κοινότητες, τα οποία θα συνεισφέρουν στη θεωρητική συζήτηση περί γλωσσών πολιτισμικής κληρονομιάς, αλλά και θα αξιοποιηθούν περαιτέρω, σε πρακτικό επίπεδο, για τη συγγραφή στο μέλλον κατάλληλων αναλυτικών προγραμμάτων σπουδών και αποτελεσματικών μεθόδων για τη διδασκαλία της ελληνικής ως γλώσσας πολιτισμικής κληρονομιάς, ώστε να διατηρηθεί και να ενισχυθεί η γνώση και χρήση της ελληνικής –που σταδιακά υποχωρεί υπό το βάρος της χρήσης των γλωσσών της πλειονότητας.

  1. Ζητήματα οικοκριτικής στη Λατινική Γραμματεία: Φύση και Άνθρωπος στη σκέψη, γλώσσα και λογοτεχνία της Αυγούστειας περιόδου

Φορείς: Τμήμα Φιλολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και Τμήμα Ελληνικής Φιλολογίας, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης

Υπότροφη Ερευνήτρια ΤΕΦ: Αρτεμισία Αρχοντογεώργη

Αναπληρωτής Ακαδημαϊκός Σύμβουλος ΤΕΦ: Χαρίλαος Μιχαλόπουλος

Προϋπολογισμός: 50.000 ευρώ

Διάρκεια: 18/05/2020-17/08/2021

Χρηματοδότηση: Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση» (ΕΠ ΑΝΑΔ-ΕΔΒΜ): Υποστήριξη ερευνητών με έμφαση σε νέους ερευνητές – Κύκλος Β΄)

Σύντομη περιγραφή: Η προτεινόμενη ερευνητική πρόταση στόχο έχει να διερευνήσει συστηματικά την παρουσία της φύσης και τη θέση του ανθρώπου μέσα σε αυτή, όπως αποτυπώνονται σε ποιητικά κείμενα της Αυγούστειας περιόδου, όπου το φυσικό τοπίο, η ύπαιθρος, η σχέση ανθρώπου και φύσης επέχουν κεντρική θέση. Η εστίαση στην Αυγούστεια εποχή δικαιολογείται στη βάση της έντονης, και συχνά βίαιης, μεταβολής του φυσικού τοπίου, η οποία παρατηρείται τα χρόνια αυτά στο πλαίσιο του συγκροτημένου σχεδιασμού του Αυγούστου για την ανοικοδόμηση της Ρώμης και της ιταλικής χερσονήσου μετά τους εμφυλίους πολέμους. Η μελέτη έργων αυτής της περιόδου υπό το πρίσμα και με τις μεθόδους της οικοκριτικής θεωρίας φιλοδοξεί να συνδέσει τα κλασικά κείμενα με ένα φλέγον πρόβλημα του σύγχρονου κόσμου, όπως είναι η οικολογική κρίση, και να επαναπροσδιορίσει τη στάση του ανθρώπου απέναντι στη φύση, τοποθετώντας εκ νέου στο κέντρο του επιστημονικού ενδιαφέροντος τη λατινική γραμματεία.

  1. Μυθολογικές Διαδρομές στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη (https://edu.mythotopia.eu/)

Επιστημονικός Υπεύθυνος Υποέργου 2 «Δράσεις Τμήματος Ελληνικής Φιλολογίας Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης»: Ιωάννης Ντεληγιάννης

Μέλη της Ομάδας Έργου Τ.Ε.Φ.: Άννα Μαστρογιάννη, Χαρίλαος Μιχαλόπουλος

Προϋπολογισμός: 1.500.000 ευρώ (Τ.Ε.Φ.: 750.000 ευρώ)

Διάρκεια: 20/11/2020 – 19/06/2023

MIS 5047101

Φορείς: Τμήμα Ελληνικής Φιλολογίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης και Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου του Ε.Κ. «Αθηνά» – Ερευνητικό Κέντρο Καινοτομίας στις Τεχνολογίες της Πληροφορίας, των Επικοινωνιών και της Γνώσης

Το έργο υλοποιήθηκε στο πλαίσιο της Δράσης «Ενίσχυση των Υποδομών Έρευνας και Καινοτομίας» και χρηματοδοτείται από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία» στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020, με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης).

Σύντομη περιγραφή: Η Πράξη οργανώνεται γύρω από δύο κύριους πυλώνες: α) τον θεωρητικό, ο οποίος περιλαμβάνει την ενδελεχή εξέταση, τη συστηματική καταγραφή, την επιστημονική τεκμηρίωση και τον κατάλληλο σχολιασμό των μύθων που αναφέρονται σε περιοχές της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, όπως προκύπτουν μέσα από κείμενα της Αρχαίας Ελληνικής και Λατινικής λογοτεχνίας, και β) τον πρακτικό, ο οποίος περιλαμβάνει τη δημιουργία ιστότοπου προβολής του υλικού καθώς και την ανάπτυξη ειδικά σχεδιασμένης εφαρμογής με βάσεις δεδομένων, θεματικά ευρετήρια, διαδραστικούς χάρτες κ.ά. Η πρόσβαση στο σύνολο του παραπάνω περιεχομένου θα είναι ελεύθερη και δωρεάν, ενώ θα υπάρχει δυνατότητα πρόσβασης και σε άτομα που αντιμετωπίζουν δυσκολίες όρασης μέσω φωνητικής επαύξησης του περιεχομένου. Συμπλήρωμα αυτού του διαδικτυακού τόπου αποτελεί ειδικά σχεδιασμένη εφαρμογή με σχετικές δραστηριότητες, σχέδια μαθημάτων και ασκήσεις για τη δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Για το Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα «Παρέα με έναν ΜΥΘΟ! Καλλιεργώντας την Κοινωνική και Συναισθηματική Νοημοσύνη των Παιδιών και των Εφήβων» στο πλαίσιο των «Εργαστηρίων Δεξιοτήτων 21+» του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) πατήστε ΕΔΩ.

  1. Πρόγραμμα Erasmus+ «Πολιτιστική κληρονομιά και Παιχνιδοποίηση στην Εκπαίδευση» (CultGamEdu) – (http://www.gameculture.eu/)

Επιστημονικά Υπεύθυνος: Καθηγητής Γεώργιος Π. Τσομής

Κωδικός σχεδίου 2020-1-EL01-KA227-SCH-094519

Συνολικός Προϋπολογισμός: 139.168 € (για το Τ.Ε.Φ. Δ.Π.Θ.: 18.444 €)

Διάρκεια: 24 μήνες

Το έργο συντονίζεται από την ΜΚΟ I.CO.N, Ρόδος, Ελλάδα, η οποία έχει αναλάβει τη συνολική διαχείριση του προγράμματος. To Τμήμα Ελληνικής Φιλολογίας έχει αναλάβει τη θεωρητική θεμελίωση, την εκπόνηση σεναρίων διδασκαλίας και την επιστημονική εν γένει υποστήριξη του προγράμματος. Oι συμμετέχοντες είναι Γενικό Λύκειο Ιάσμου, ΜΜΕ V.E.M. SRL, Pellaro Calabria, Ιταλία, Istituto Istruzione Superiore P. Mazzone, Roccela, Calabria, Ιταλία, ΜΚΟ Associació Meraki Projectes de València, Βαλένθια, Ισπανία, IES El Sobradillo School, Sobradillo, Τενερίφη, Ισπανία, ΜΚΟ Edrase Chalki.

Το πρόγραμμα CultGamEdu είναι ένα διετές έργο που συγχρηματοδοτείται από το πρόγραμμα Erasmus + KA227 – Partnerships for Creativity. Το έργο στοχεύει να συγκεντρώσει εκπαιδευτικούς, μέλη οργανώσεων και νέους, προκειμένου να αναδείξει μια βέλτιστη πρακτική παιχνιδοποίησης που θα αξιοποιηθεί στον τομέα της εκπαίδευσης. Η κοινοπραξία θα εργαστεί για τη δημιουργία και εφαρμογή μιας ψηφιακής εφαρμογής για κινητά τηλέφωνα και tablet με ενσωματωμένους χώρους πολιτιστικής κληρονομιάς (αντικείμενα, τοποθεσίες, αρχαία θέατρα, εικονικές περιηγήσεις) και εκπαιδευτικές δραστηριότητες με τη μορφή παιχνιδιού. Η εφαρμογή θα αξιοποιηθεί μέσω πιλοτικής εφαρμογής στη σχολική κοινότητα σε διάφορα γνωστικά αντικείμενα και στη μη τυπική εκπαίδευση.

Το Τμήμα Φιλολογίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης με επικεφαλής τον Καθηγητή του Τμήματος κ. Γεώργιο Τσομή έχει αναλάβει την επιστημονική καθοδήγηση του έργου. Το σχέδιο CultGamEdu ενισχύει την ευαισθητοποίηση για την πολιτιστική κληρονομιά μέσω σύγχρονων στρατηγικών και εργαλείων που προωθούν τις ψηφιακές δεξιότητες των σημερινών νέων και αυριανών πολιτών του 21ου αιώνα. Η ενσωμάτωση της στρατηγικής της παιχνιδοποίησης υπαγορεύεται τόσο από παιδαγωγικούς όσο και από κοινωνικοοικονομικούς λόγους, οι οποίοι πηγάζουν από την επίδραση της επιστήμης και της τεχνολογίας στον σύγχρονο κόσμο. Η ψηφιοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς και η ενσωμάτωσή της σε διάφορα γνωστικά αντικείμενα στο σχολείο θα πρέπει να συμβαδίζει με μια ολοκληρωμένη προσέγγιση της πολιτιστικής κληρονομιάς που, αντί να την απομονώνει από την καθημερινή ζωή, να ενθαρρύνει την αλληλεπίδραση μεταξύ αυτής και της κοινωνίας των πολιτών. Πρόκειται για μια διαδικασία η οποία χρησιμοποιεί τεχνικές και μεθόδους που συναντάμε στα παιχνίδια με στόχο την αύξηση της συμμετοχικότητας και της δέσμευσης των υποκειμένων της μάθησης απέναντι στη μαθησιακή διαδικασία που εξελίσσεται. Το έργο αποσκοπεί στη συγκέντρωση εκπαιδευτικών, μελών οργανώσεων και νέων προκειμένου να αναδείξει μία βέλτιστη πρακτική που θα αξιοποιηθεί στον χώρο της εκπαίδευσης και θα εκπαιδεύσει τους συμμετέχοντες σε νέες μεθόδους και ψηφιακές δεξιότητες. Πραγματοποιείται διεθνικά, καθώς οι εταιρικές σχέσεις μπορούν να επιτρέψουν στους οργανισμούς να εντοπίσουν και να συνεργαστούν με ομάδες-στόχους, να αποκτήσουν εμπειρογνωμοσύνη και πρόσβαση σε πρόσθετους και συμπληρωματικούς πόρους και να προσφέρουν αποτελέσματα υψηλής ποιότητας.

  1. Πρόγραμμα Ψηφιακά Χειρόγραφα του “Λεξικού του Κύριλλου” (http://cyril-lexicon.helit.duth.gr)

Επιστημονικά Υπεύθυνη (ΕΥ): Επίκ. Καθηγήτρια Μαρία Κωνσταντινίδου

Title: Digital Manuscripts of Cyril’s Lexicon (DMC Lexi)

Χρηματοδότηση: ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ. (Αρ. Πρότασης 14890)

Συνεργαζόμενος φορέας: Πανεπιστήμιο Αιγαίου

Προϋπολογισμός: 264,000.00 € (για το Τ.Ε.Φ. Δ.Π.Θ.: 166.056 €)

Διάρκεια: 01/01/2024 – 31/12/2025

Περιγραφή:  Αυτό που είναι γνωστό ως «Λεξικό του Κυρίλλου» είναι ένα εξαιρετικά μεγάλου μεγέθους ελληνικό λεξικό που πιθανότατα συντάχθηκε μεταξύ του τέλους του πέμπτου και των αρχών του έκτου αιώνα μ.Χ. Διασώζεται σε περίπου 200 χειρόγραφα, πολλά από τα οποία αποδίδουν το Λεξικό στον Άγιο Κύριλλο, Πατριάρχη Αλεξανδρείας (370-444 μ.Χ.). Το Λεξικό παραμένει ουσιαστικά ακόμα ανέκδοτο στις πολλές (και με πολλές παρεμβολές) γραμμές της παράδοσής του. Ο στόχος του προτεινόμενου Έργου είναι να θέσει τα θεμέλια της πρώτης περιεκτικής έκδοσης του Λεξικού του Κυρίλλου, η οποία θα καταγράψει τις διάφορες αναφορές και τα χειρόγραφα που κυκλοφορούν κατά τη διάρκεια των αιώνων και ανευρίσκονται στον ελληνικό χώρο. Στο παρελθόν, μόνο μικρότερες εκδόσεις έχουν υποστεί πλήρη ή μερική επεξεργασία και δεν υπάρχει επιστημονική συναίνεση σχετικά με την ακριβή σχέση αρκετών χειρογράφων. Ως εκ τούτου, οι στόχοι του Έργου αντιπροσωπεύουν τα πρώτα βήματα προς μια έκδοση πλήρους κλίμακας. Το Έργο σχεδιάζει να δημιουργήσει μια σχολιασμένη βάση δεδομένων με τα χειρόγραφα του Κύριλλου που θα καλύπτει τα τεκμήρια που φυλάσσονται εντός των συνόρων της Ελλάδας. Προσδοκεί να προσφέρει μια καλύτερη και ασφαλέστερη βάση για λύσεις του προβλήματος της σχέσης των χειρογράφων και ίσως τελικά των σωζόμενων recensions. Η έρευνα θα επικεντρωθεί στην α) εξαντλητική μελέτη όλων των μαρτύρων της παράδοσης του Λεξικού στην Ελλάδα και την πλήρη έκδοση αρκετών εξ αυτών, β) στον εντοπισμό ακέφαλων και αταύτιστων λεξικών που ίσως να συνδέονται με το Λεξικό του Κύριλλου, γ) διερεύνηση της δυνατότητας αυτόματης μεταγραφής των χειρογράφων, και δ) την χρήση ψηφιακών μεθόδων για την ανάλυση του στέμματος του Λεξικού.